W ostatnim wpisie poruszyłam temat śmierci na Islandii i formalności z tym związanych. W wiadomościach dopytywaliście o zasady transplantacji, dlatego zdecydowałam się poruszyć ten temat w dzisiejszym poście. Zapraszam na przejrzysty post w formie Q&A.
Co to jest transplantacja?
O transplantacji mówimy, gdy narządy jak płuca, serce, nerki, trzustka czy jelita, usuwane są z ciała zmarłego pacjenta i przeszczepiane pacjentom z niewydolnością narządową. Często przeszczepy nerek, czy części wątroby, pochodzą od zdrowych dawców, zwykle bliskich krewnych pacjenta.
O jakiej śmierci mówimy w kontekście oddania narządów?
Śmierć mózgu jest zwykle wstępnym warunkiem do przeszczepienia narządów. Jest ona w większości wypadków spowodowana krwawieniem lub zatorem w mózgu. Śmierć jest potwierdzana poprzez szczegółową ocenę czynności układu nerwowego oraz innymi badaniami według procedur. Narządy należy pobrać zanim ustanie krążenie krwi. Późniejsze pobranie organów nie jest możliwe.
Czy wiele osób oczekuje na przeszczep?
Na Islandii jest to około 25-30 osób rocznie. Ich liczba w ostatnich latach wzrosła. Ludzie mogą poważnie zachorować na wszystkich etapach życia. Każdy dawca narządów może uratować życie potrzebujących, jednak dawstwo jest możliwe w niewielkiej ilości zgonów.
Jakie są wyniki transplantacji?
Dobre. Transplantacja nie tylko ratuje życie, ale także podnosi jego jakość. Wiele osób po przeszczepie narządów prowadzi normalne życie: pracuje, ćwiczy. Istnieje kilka przykładów kobiet z przeszczepionymi narządami, które zostały matkami.
Gdzie odbywają się przeszczepy narządów?
Narządy pochodzące od zmarłych dawców z Islandii są transportowane do Szwecji i przeszczepiane pacjentom w szpitalu Uniwersyteckim Sahlgrenska w Göteborgu. Należą one do skandynawskiej organizacji transplantacyjnej Scandiatransplant, której Islandia jest członkiem.
Czy wiek dawcy ma znaczenie?
Nie. Najstarszy dawca narządów na Islandii miał 85 lat, a najmłodszy kilka miesięcy.
Czy homoseksualni mężczyźni mogą zostać dawcami?
Tak. Nie ma żadnych przeciwwskazań.
Czy dawca może decydować do kogo pójdą (albo do kogo nie) jego narządy po śmierci?
Nie. Zasady określa lista oczekujących i dopasowanie dawcy z biorcy.
Jak zostać dawcą narządów na Islandii?
1 stycznia 2019 weszło w życie prawo według, którego wszyscy rezydenci są automatycznie dawcami. Prawo to obowiązuje w wielu krajach na świecie. Osoby mieszkające na Islandii, które chcą zrezygnować z bycia dawcami narządów mogą zrobić to na swojej stronie Heilsuvera w zakładce transplantacja (Líffæragjöf).
Osoby nie posiadające dostępu do strony, czy do komputera, mogą zgłosić swoje stanowisko u lekarza rodzinnego albo pielęgniarki w swojej przychodni.
Słowniczek
Líffæragjöf – dawstwo narządów
Líffæragjafinn – dawca narządów
Líffæraígræðslum – przeszczep narządów
Heiladauði – śmierć mózgu
Meðferð – leczenie
Ég heimila ekki líffæragjöf. – Nie zezwalam na pobranie narządów.
Við andlát mitt er heimilt að nota líffærin mín til ígræðslu. – W chwili mojej śmierci moje narządy mogą być użyte do przeszczepu.
Heimildin nær ekki til eftirtalinna líffæra. – Upoważnienie nie dotyczy następujących organów.
źródło: heilsuvera.is, landlaeknir.is
