Wiele islandzkich słów funkcjonuje w codziennym życiu Polaków na Islandii, bez tłumaczenia na polski. Orlof (urlop) to bez wątpienia jedno z ulubionych, zaraz po veikur (chory). Słowo orlof jest przez nas używane w stosunku do planowanych wakacji, wypłaty w czasie urlopu, a także w odniesieniu do dodatku urlopowego wypłacanego raz w roku. Dziś słów kilka o urlopie właśnie.
Prawo do urlopu (Orlofsréttur)
Prawo do urlopu mają osoby zatrudnione. Urlop to prawo do wypoczynku oraz prawo do wynagrodzenia w tym okresie.
Dni urlopowe (Orlofsdagar)
Pracownik ma prawo do dwóch dni urlopowych za każdy przepracowany miesiąc w roku (rok urlopowy jest liczony od 1 maja do 30 kwietnia). Długość urlopu wynosi zatem conajmniej 24 dni w roku przy pełnym wymiarze pracy. Warto pamiętać, że wiele zależy też od zawartych umów. Ogólne zasady naliczania dni urlopowych i innych regulują umowy zbiorowe danych związków zawodowych.
Pracownik ma prawo do skorzystania z wypracowanego urlopu w całości w okresie wakacyjnym od 2 maja do 15 sierpnia. Wyjątek stanowią inne ustalenia w umowach z pracownikiem. Decyzję o urlopie zawsze podejmuje się w porozumieniu z pracodawcą.
Można negocjować z pracodawcą urlopy poza okresem wakacyjnym.
Wynagrodzenie za urlop (Orlofslaun)
Wynagrodzenie urlopowe ma na celu zapewnienie dochodu podczas wakacji. Stanowi ono dodatek do miesięcznych wynagrodzeń, a podatki i opłaty są od nich płacone jak w przypadku innych wynagrodzeń.
Wynagrodzenie naliczane jest przy każdej wypłacie i wynosi conajmniej 10,17% całego wynagrodzenia. Ten procent może być wyższy zgodnie z niektórymi umowami zbiorowymi.
Wynagrodzenie może by wypłacane na początku sezonu urlopowego, nie później jak do 15 maja. Kwota wypłacana w maju już jest po opodatkowaniu. Urlop może być też wypłacany po rozpoczęciu przez pracownika urlopu. Ostatnim rozwiązaniem jest wypłacanie go razem z wypłatą i wtedy pracownik sam musi sobie odkładać na czas urlopu. W momencie zakończenia umowy, nazbierane wynagrodzenie za urlop powinno zostać wypłacone.
Dodatek urlopowy (Orlofsuppbót)
Dodatek urlopowy jest wypłacany wraz z wypłatą, 1 czerwca każdego roku. Wysokość wypłacanego dodatku urlopowego (jak i grudniowego – desemberuppbót) jest regulowana przez związki zawodowe jednak wypłaty dokonuje pracodawca. Każdego roku ta kwota ulega zmianie i można ją znaleźć na stronie związków zawodowych pracownika. Podane kwoty są wartościami brutto i podlegają opodatkowaniu.
Osoby pracujące w pełnym wymiarze godzin w roku urlopowym od 1 maja do 30 kwietnia każdego roku mają prawo do pełnego dodatku urlopowego.
Pełen rok wynosi conajmniej 45 tygodni poza urlopem. Prawo do dodatku w danym roku mają pracownicy którzy przepracowali conajmniej 12 tygodni nieprzerwanie u jednego pracodawcy do 30 kwietnia lub zatrudnione w pierwszym tygodniu maja. Wysokość dodatku jest wyliczania proporcjonalnie do okresu zatrudnienia (45 tygodni stanowi 100%).
Często powielane mity na temat urlopu/wypłat i dodatków mieszają rezydentom w głowach. Chciałam Wam przedstawić najczęściej powtarzane mity:
- Urlop jest zawsze wypłacany w maju
- Tylko pracownikom, którzy mają urlop odkładany na konto
- Każdemu pracownikowi należy się pełen dodatek urlopowy
- Tylko tym którzy u danego pracodawcy przepracowali cały rok w pełnym wymiarze godzin
- Pracodawca nie ma prawa odmówić urlopu w wybranym przeze mnie terminie
- Pracodawca ma prawo odmówić urlopu jeżeli wybrany przez nas termin jest mu nie na rękę
- Mogę rozbić przysługujący mi urlop i wykorzystać w dowolnym momencie
- Musimy ustalić to z pracodawcą, a ten nie ma obowiązku się zgodzić
- Dodatek urlopowy pracodawca dostaje ze związków zawodowych
- Związki zawodowe regulują wysokość dodatku, jednak jest to koszt po stronie pracodawcy
- Veikur to orlof tylko taki jednodniowy
- Veikindi czyli chorobowe to nie jest urlop na żądanie. Jeżeli potrzebujemy nagle wolnego bo zamknęli przedszkole czy mamy sprawy urzędowe, możemy skorzystać z naszych dni urlopowych lub wziąć bezpłatny wolny dzień (launalaust leyfi)
